Nhiều người đã chỉ ra một cách thuyết phục lý do đề thi tốt nghiệp THPT 'gây sốc' không hẳn vì đổi mới đánh giá theo Chương trình giáo dục phổ thông mới mà chủ yếu vì đề thi phải kết hợp 2 trong 1: vừa phải dùng để xét tốt nghiệp THPT vừa phải làm cơ sở cho tuyển sinh đại học.